Een vraag die ik als health coach geregeld krijg, is welke supplementen ik aanraad. Het onderwerp is relevanter dan ooit, We leven in een tijd met een grotere bewustwording over het belang van een sterk immuunsysteem voor een goede gezondheid. De basis voor een goede gezondheid leggen we natuurlijk met de juiste voeding en leefstijl. Maar veel mensen hebben over de jaren heen tekorten aan voedingsstoffen opgebouwd – met daar tegenover een overschot aan suiker en vet. In dit tweedelig artikel ga ik in op waarom we zouden moeten suppleren en aan welke supplementen we als eerst moeten denken.

 

---

In het kort

• Het is het beste om zoveel mogelijk voedingsstoffen uit een zo gevarieerd mogelijk dieet te verkrijgen en om aandacht te besteden aan een goede spijsvertering.
• Het grootste deel van de Nederlanders behaalt de Richtlijnen Goede Voeding niet. We eten bijvoorbeeld te weinig groenten, fruit en vis.
• Andere factoren die ervoor zorgen dat we tegenwoordig nutrienten te kort komen: uitputting van de bodem en dus van de planten, consumptie van veel lege calorien (bewerkte suikers en vetten) en anti-nutrienten, tekort aan zonnestralen op onze huid, grote hoeveelheid gifstoffen, straling en stress in onze moderne omgeving en wereldwijde industrialisatie van voedsel.
• Het gros van de Nederlanders krijgt hierdoor onvoldoende voedingsstoffen binnen. Ons lichaam heeft voedingsstoffen nodig om goed te kunnen functioneren en dus leidt ons eetgedrag tot een verhoogd risico op tekorten en het ontstaan van klachten en ziekten.
• Het is aan te raden om regelmatig je bloedwaarden te laten bepalen en om periodes je voeding bij te houdden in een app op je mobiel.

 

---

Basissupplementen Deel I: Waarom zou je supplementen moeten nemen?

In principe is het natuurlijk het beste om zoveel mogelijk voedingsstoffen uit een zo gevarieerd mogelijk dieet te verkrijgen. Volgens artsen en volgens het Voedingscentrum hebben de meeste mensen dan geen supplementen nodig.  Deze aanname is echter helaas de verkeerde en dat blijkt bijvoorbeeld uit het de cijfers van het RIVM. Op 1 januari 2019 hadden 9,9 miljoen mensen in Nederland één of meer chronische aandoeningen. Dit komt overeen met 57% van de Nederlandse bevolking. Chronische aandoeningen ontstaan niet zomaar door gebrekkige genen, maar ontwikkelen zich door bepaalde omstandigheden. Omstandigheden zoals een toxische omgeving en een tekort aan nutrienten.

Een tekort aan macronutriënten (koolhydraten, eiwitten en vetten) zien we relatief weinig, omdat het volume van onze voeding niet tekort schiet. Wat wel tekort schiet is de kwaliteit! Ontoereikende hoeveelheden micronutriënten (vitaminen, mineralen, antioxidanten en tal van andere biomoleculen) komen veelvuldig voor en zijn deels een verklaring voor de miljoenen Nederlanders met chronische ontregelingen van de normale orgaanfuncties. We zouden dit zelfs ‘moderne ondervoeding’ kunnen noemen.

Supplementen kunnen tekorten in je voeding (dieet) aanvullen. Het woord dieet staat oorspronkelijk niet voor een afslankplan, maar simpelweg voor de voeding die een persoon of dier eet. Voor ons menselijke wezens geldt: groenten en fruit (liefst biologisch en uit het seizoen), vlees van dieren die buiten hebben rondgelopen en vis van wilde vangst. Dit zijn met verre afstand de beste bron van nutriënten.

De belangrijkste soorten nutriënten zijn vitaminen, mineralen, aminozuren, vetzuren en polyfenolen (plantaardige antioxidanten). Deze stoffen werken samen in complexe geïntegreerde systemen waarin vele bewegende delen samenwerken, zoals in het uurwerk van een horloge. In de natuur bestaat natuurlijk geen geïsoleerde vitamine. Stoffen werken samen in een proces van synergie. Dit betekent dat voeding krachtiger is dan alleen de som van de delen. Start dus met het onder controle te krijgen van je voeding en vervolgens kun je kijken om specifieke nutriënten, die aansluiten op jouw behoeften en doelen,  aan te vullen.

Daarnaast is het verstandig om aandacht te besteden aan een goede spijsvertering. Je bent niet alleen wat je eet; je bent wat je eet, opneemt en uitscheid. Veel mensen hebben een tekort aan enzymen. Dit kan veroorzaakt worden door bv. een eetpatroon met veel bewerkte voiding, maar ook door stress. Enzymen zijn nodig voor elke biochemische reactie in je lichaam, waaronder de spijsvertering.

Eet zoveel mogelijk vers voedsel, probeer je stress te managen, slaap voldoende en blijf in beweging. Deze leefstijlaspecten zijn altijd onze eerste verdedigingslinie.

Dit gezegd hebbende, laten we de supplementenwereld induiken. Er is veel verwarring omtrent supplementen. Gezien het feit dat de supplementenindustrie gegroeid is tot één van de grootsten ter wereld, is dat niet vreemd. In 2020 was de wereldwijde markt voor supplementen gewaardeerd op meer dan $ 140 miljard. En wist je dat circa 90% van de supplementen wereldwijd geproduceerd wordt door grote farmaceuten? Hetzelfde soort bedrijven die nu op grote schaal Corona vaccins produceren, maar dat terzijde.

Het eetgedrag van Nederlanders

De Gezondheidsraad heeft in 2015 “Richtlijnen goede voeding” opgesteld, waaronder de bekende 2 ons groenten en 2 keer fruit. In het rapport staat het volgende opgesomd:

“Een verschuiving in de richting van een meer plantaardig en minder dierlijk voedingspatroon is bevorderlijk voor de gezondheid. Ook vermindering van de consumptie van suikerhoudende dranken is van belang. Goede alternatieven zijn thee en gefilterde koffie zonder suiker en ook water.”

Enkele resultaten van onderzoek van het RIVM in 2016:

• We eten gemiddeld 143 gram groente per dag. 16% van de volwassenen haalt de richtlijn van 2 ons groenten.
• We eten gemiddeld 112 g fruit per dag. 13% van de volwassenen halen de richtlijn van 2 ons fruit.
• 34% van de volwassenen eet 1 keer per week vis. Van de vis die wordt gegeten is gemiddeld 42% vette vis.
• Volwassenen drinken gemiddeld 292 g/dag suikerhoudende dranken.

Het grootste deel van de Nederlanders behaalt de richtlijnen dus niet. Ondanks dat deze richtlijnen naar mijn mening aan de magere kant zijn. De richtlijn voor groenten inname zou ik bijvoorbeeld liever op een halve kilo zetten. Maar goed, dan krijgen we blijkbaar helemaal slechte resultaten uit onderzoek naar eetgedrag.

Duidelijk is dat het gros van de Nederlanders onvoldoende voedingsstoffen binnen krijgt. Ons lichaam heeft voedingsstoffen nodig om goed te kunnen functioneren en dus leidt ons eetgedrag tot een verhoogd risico op tekorten en het ontstaan van klachten en ziekten.

Een deficiëntie aan micronutrienten is de meest veelvoorkomende gezondheidsaandoening van de 21e eeuw en ook de gevaarlijkste omdat het een causaal verband heeft met bijna elke ziekte die we proberen te vermijden. Tegenwoordig leidt een vitamine tekort niet tot acute ziektes zoals scheurbuik (vitamine C tekort) of rachitis (vitamine D tekort), maar het kan leiden tot langzaam ontwikkelende ziekten, zoals blindheid, osteoporose, diabetes, hartaandoeningen, kanker, dementie, etc.

We hopen dat je inzicht krijgt in de rol van nutrienten in de preventie en ombuiging van chronische aandoeningen van vandaag de dag. En dat op een dag een nieuw tijdperk in zal luiden van optimale gezondheid.

Waarom zou je supplementen moeten nemen?

Je kunt nu denken: “Ik eet veel beter dan gemiddeld. Ik heb een gezonde leefstijl, eet veel verschillende planten, slaap goed, sport 3-4 keer per week en krijg elke dag genoeg zon. Waarom zou ik suppleren?” Als dit voor jou echt opgaat, gefeliciteerd! Je hebt een voorsprong op bijna alle Nederlanders. Maar dan nog loop je een groot risico op het opbouwen van tekorten. Ik zal het verklaren.

“In de oertijd namen we ook geen supplementen”, voerde iemand mij aan als argument. Het klopt natuurlijk dat we geen pillen namen, maar ook onze verre voorouders gebruikten medicinale planten en maakten daar geconcentreerde elixirs van. Ze zochten speciale planten op, of juist orgaanvlees van dieren, waarvan ze hadden ontdekt dat het bepaalde kwalen kon genezen.

Daarnaast hadden onze verre voorouders niet de mega ladingen (chronische) stress waar wij nu mee moeten dealen. Zij hadden een voedzaam dieet met eten van het seizoen en uit de natuur om hen heen. Zij leefden buiten en kregen voldoende zonlicht rond de zomermaanden en in de winter verbrandden zij hun vetvoorraad waar vitamine D in is opgeslagen.

Kijk nu eens om je heen. Dit is niet de wereld waar onze voorouders zich op hebben aangepast. Dit is niet eens dezelfde wereld waarin onze grootouders of overgrootouders zijn opgegroeid. De industrialisatie heeft onze levens super gemakkelijk gemaakt, maar in ruil daarvoor hebbben we onze natuurlijke omgeving verloren. We hebben de natuurlijke omgeving van onze voorouders vervangen met een gecultureerde omgeving met talloze nieuwe toxines waar ons lichaam mee moet dealen. Voor een goede detoxificatie hebben we veel meer micronutrienten nodig dan vroeger.

Vroeger vs. Nu

Vroeger:

• Onze voorouders hebben zich aangepast op het eten van wilde natuurlijke voeding van planten en dieren met een veel hogere waarde aan vitaminen, mineralen en essentiële vetzuren.
• Onze voorouders aten dieren van kop tot staart. Ze maakten soep van het karkas van dieren. Urenlang lieten ze het pruttelen, waardoor collageen, gelatine en glycosaminoglycanen en hyaluronzuur vrijkwamen in de bouillon. De lever was het meest waardevol en ging direct na de kill naar de sterkste krijger. Zo gaat het in natuurvolkeren nog steeds.
• Onze voorouders leefden buiten, dagelijks bloot gesteld aan de elementen (kou, hitte, honger, droogte), wat voor positieve (hormetische) prikkels kan zorgen. Zij kregen voldoende zonlicht en sliepen volgens een natuurlijk circidiaan ritme (slaap-waak ritme met de zon). Ze hadden niet te maken met de ladingen toxines en stress waar wij nu dagelijks mee te maken hebben.

Nu:

• We eten wat we willen, waar we zin in hebben. Onze genen hebben een voorkeur voor suikers en vetten. Veel lege calorieën; smaakt lekker in de mond en het vult, maar het voedt ons totaal niet. Dit is dan ook te zien aan de lichaamssamenstelling van de gemiddelde persoon.
• Door de uitgeputte grond, industriële landbouw, pesticiden gebruik en doorkweek technieken hebben de planten die wij eten minder voedingsstoffen dan vroeger.
• We consumeren vlees, zuivel en vis van dieren die in een kooi worden gehouden en vet worden gemest met voedingsproducten die niet tot hun oorspronkelijk dieet behoren. Over de preventieve antibiotica die ze gegeven worden nog maar te zwijgen.
• We eten vooral spiervlees. Het collageen-rijke bindweefsel en de huid gooien we weg. Orgaanvlees eten, daar moeten de meeste mensen niet aan denken.
• We spenderen het meeste van onze tijd binnen. En wanneer we de zon in gaan, smeren we ons in met zonnebrandcreme. Zo heeft 60% van de Nederlanders een vitamine D tekort in de winter (vitamine D-gehalte < 50 nmol/l).
• We leven in een tijd met een grote hoeveelheid gifstoffen, elektromagnetische straling en stress in onze omgeving, wat zorgt voor een verhoogde behoefte aan voedingsstoffen.
• Dan hebben we verder nog wereldwijde transport van eten, voedselbewerking en kook methoden die de nutrienten die over zijn nog verder uitputten.

Uitgeputte aardbodem

In het jaar 1700 waren er ca. 603 millioen mensen op onze planeet; vandaag de dag delen we de planeet en al haar middelen met bijna 8 miljard mensen. Dat zijn een hoop mondjes te voeden. Daarom zijn agrarische bedrijven er op gericht om de oogst per vierkante meter zo hoog mogelijk te krijgen (en de winst natuurlijk). De voedselproductie is hoger dan ooit, maar het meeste voedsel heeft weinig gemeen met de voeding die onze voorouders slechts 300 jaar geleden heeft gevoed, vooral wanneer je naar de inhoud aan micronutrienten kijkt.

Een groot deel van de bodem is vervuild en uitgeput. Uitgeputte bodem staat gelijk aan uitgeputte planten, zieke dieren en zieke mensen. Planten scheppen geen mineralen; ze halen deze uit de grond. Volgens John Crawford, PhD, bodem expert en professor aan de Universiteit van Sydney, hebben we als de verdere uitputting zo door gaat over 60 jaar geen toplaag meer. Topsoil is de laag aarde wat planten laat groeien. Wereldwijd is 70% van de topsoil reeds verbruikt.

Onze landbouwgrond raakt sterk verarmd door moderne agrarische praktijken, zoals het gebruik van kunstmest en pesticiden (Round Up / glyfosaat). “En biologische voeding dan?”,  hoor ik je vragen. Dit is natuurlijk een stuk beter voor de aarde. Biologisch-dynamisch (regeneratief) is het beste. Er zijn studies die aantonen dat biologisch geteelde groenten en fruit meer nutriënten bevatten dan conventioneel geteelde, maar het komt nog steeds niet in de buurt van de voeding duizenden jaren geleden.

Het grootste gedeelte van onze geschiedenis aten onze voorouders wilde knollen als grootste bron van koolhydraten. Deze bevatten een grote hoeveelheid prebiotische vezels: voeding voor de goede bacteriën in onze darmen (probiotica). Een groot contrast met onze huidige doorgekweekte, bewerkte koolhydraten. Uit de kluiten gewassen (zoete) aardappels, en tarwe met extra veel gluten.

We leven in een moderne, postindustriële, gemaakte, vervuilde omgeving, wat meer voedingsstoffen van ons vereist dan voeding vaak kan geven. Vitaminen, mineralen, vetzuren, aminozuren en antioxidanten zijn nodig om gifstoffen door onze ontgiftingskanalen te transporteren en om DNA schade te voorkomen.

De herkomst van je eten maakt uit

Hier een feit waarvan ik hoop dat je het weet: koeien horen gras te eten. Dit weet iedereen toch?  Toch laten de meeste boerenbedrijven hun koeien niet meer vrij grazen, maar houden ze in kooien en voeren ze met soja, graan en broodafval. Dit brengt de kosten voor vlees omlaag, maar zorgt voor een biefstuk dat hoog is in ontstekingsbevorderende omega-6 vetzuren en laag in omega-3 vetzuren, vitamine E, beta-carotenen en conjugated linoleic acid (CLA – een zeer gezonde vorm van vet dat helpt vet te verbranden en kanker te remmen).

Volgens de USDA National Nutrient Database bevatten eieren van buiten loslopende kippen 2 keer meer omega-3, 4-6 keer meer vitamin D, 3 keer meer vitamin E en 7 keer meer beta-caroteen en 2/3e meer vitamin A dan de standaard eitjes. Een studie in de British Journal of Nutrition vond in vrije blije kippeneieren 170% meer B12 en 150% meer B9 dan in de standaard eitjes.

Vlees, eieren en zuivel uit de supermarkt leveren veel minder ontstekingsremmende omega-3 vetzuren dan vlees van vrij grazende of scharrelende dieren. Koeien en kippen die hoofdzakelijk graan en soja krijgen hebben een hoog omega-6 gehalte.

Wist je dat 90% van de zalm die in Amerika geserveerd wordt gekweekt is? Dit percentage zal in Nederland niet ver afwijken. Bij vissen uit de ‘aqua-cultuur’ worden dezelfde fouten gemaakt als bij koeien, maar dan nog erger. Een zalm is een carnivoor, maar wordt gekweekt en gevoed met gedroogde korrels gemaakt van mais en soja, afval van vissen en kippen, of op sommige kwekerijen zelfs met de ontlasting van varkens en ganzen.

Gekweekte zalm wordt veel sneller ziek en wordt preventief antibiotica gevoed. Het resultaat is een uitgeputte vis die haar eigen rood-roze kleur niet heeft en dus kunstmatig gekleurd wordt. Wilde zalm kan volgens de USDA National Nutrient Database 380% meer omega-3 vetzuren bevatten en in een veel betere ratio omega-3 op omega-6 (wilde coho zalm is 15:1 en gekweekte coho zalm 3:1).

De meeste Nederlanders consumeren veel meer omega-6 dan omega-3 vetzuren. Zodoende is de ratio van omega-3 op omega-6 gemiddeld 1:20, met uitschieters naar 1:40. De ratio die optimaal voor ons is 1:3, of zelfs 1:1.

Moderne voedingstechnologie

Om het nog ingewikkelder te maken, zorgt het moderne oogsten, verwerken, bewerken, transporteren en opslaan er voor dat de voedingswaarde van ons eten nog verder achteruit gaan. Een appel die je vers plukt van de boom is vele malen voedzamer dan een appel die je in de winter in de super haalt. Die appel uit de super zou best eens met methyl cyclopropane kunnen zijn behandeld, wat een houdbaarheid van 10 maanden kan geven. Deze conserveermiddelen kunnen de appel wel mooi houden, maar verminderen de bio-beschikbaarheid van voedingsstoffen en verhogen je behoefte aan voedingsstoffen om de synthetische toevoegingen te kunnen verwerken.

Heb je wel eens een hap genomen van een mooie, knalrode, op het oog heerlijk uitziende tomaat of aardbei, om er achter te komen dat het nergens naar smaakt? Dat komt doordat micronutrienten voor een groot deel verantwoordelijk zijn voor de smaak! Wanneer we voedingsstoffen verliezen, verliezen we de essentie van de voeding – we verliezen de ziel.

Wist je dat bijna elke handeling die eten laten ondergaan, nutrienten wegneemt? De uitzonderingen zijn bijvoorbeeld fermentatie of laten kiemen. Maar elke keer wanneer we het schillen, snijden, malen, koken, bakken, bewerken, of wat dan ook, stellen we het eten bloot aan hitte, lucht of licht; en deze drie factoren kunnen de nutrienten in voeding sterk verminderen.

Nog even over pasteuriseren: dit is een verhittingsproces van melk die de houdbaarheid verlengd. Het probleem is dat het ook de goede bacterien dood, samen met de vitaminen, mineralen en essentiele enzymen, en overige stoffen.

Rauwe melk bevat tot 60% meer B1 en B6, 100% meer B12, 30% meer B9 (folaat) en meer opneembaar calcium en fosfor. Tegelijk wordt de melk gehomogeniseerd: de melk wordt in de fabriek onder hoge druk door piepkleine gaatjes geperst zodat er kleine vetdeeltjes ontstaan die minder gemakkelijk drijven. De melk krijgt dan geen roomlaag meer. Het nadeel is dat de vetdeeltjes hun natuurlijke vorm niet meer hebben en om deze reden verteringsproblemen kunnen veroorzaken bij mensen die daarvoor gevoelig zijn.

Ons moderne eetpatroon is beladen met anti-nutrienten

Nu volgt helemaal een schokerend verhaal: planten willen niet opgegeten worden. Planten willen zich net als alle organismen voortplanten. Om zichzelf te beschermen, maken planten stoffen aan die we anti-nutrienten noemen. Deze chemische oorlogsvoering is hun verdediging tegen ‘plagen en vraat’ van bijvoorbeld insecten. Daarnaast binden de anti-nutrienten in zaden aan de mineralen en gaan ze het ontkiemen tegen. Zo kunnen de pitten van een tomaat de spijsvertering van de eter overleven en via de ontlasting ergens een plek vinden om te ontkiemen en uit te groeien tot een nieuwe tomatenplant.

Anti-nutrienten kunnen we in beperkte hoeveelheden prima verwerken, maar zoals met alles: overdaad schaadt.

Neem nu fytinezuur: dat komt veel voor in granen, bonen, noten en zaden. Weken, kiemen en fermenteren helpt fytinezuur te verlagen – maar niet te elimineren. Fytinezuur bindt de mineralen zink, ijzer, koper, calcium en magnesium en remt op deze wijze hun opname. Het nuttigen van fytinezuur-rijke voeding kan bijvoorbeeld je zink behoefte sterk verhogen – met 50% tot wel tien keer zoveel. Een groot deel van de Nederlanders krijgt dagelijks vier tot vijf keer een behoorlijke portie voedingsmiddelen met fytinezuur binnen. Dit is niet bevorderlijk voor onze gezondheid.

Daarnaast bevatten granen en bonen ook nog andere anti-nutrienten zoals lectinen (kunnen de darmwand beschadigen en ons bloed doordringen) en saponinen (werken antimicrobieel maar kunnen ook de opname van vitaminen en eiwitten remmen). Hitte (koken, stomen) vernietigt wat lectinen, maar niet alles. De snelkookpan vernietigt wel alle lectinen.

Verder hebben we bijvoorbeeld ook de anti-nutrient oxaalzuur (bindt aan calcium), die schuilt in o.a. spinazie, bieten, bonen, noten en chocolade. Dit kunnen gezonde dingen zijn, tenzij je er teveel van eet en een gevoeligheid opbouwt.

Als laatste wil ik nog sojabonen vermelden. Soja bevat zo’n beetje alle anti-nutrienten: goitrogenen, fyto-oestrogenen, fytinezuur, oxaalzuur, lectinen en trypsine-remmers. Het resultaat is dat soja bij je eten de opname van voedingsstoffen remt. Fermentatie zorgt voor een grote daling in anti-nutrienten, dus tempeh en miso zouden verstandigere keuzes kunnen zijn.

Een aantal van de gezondste voedingsbronnen, zoals boerenkool, chiazaadjes, zoete aardappels en bessen, bevatten allemaal anti-nutrienten, maar met een gezonde darmflora en voldoende afwisseling in je voeding is dat geen probleem en juist gezond.

Anti-nutrienten vermijden is onmogelijk (tenzij je als een carnivoor gaat eten). Zorg voor een grote variatie in je eten en onderzoek hoe je reageert. Elke ochtend een rauwe spinazie of boerenkool smoothie is vragen om nierstenen.

Ook pure kristalsuiker, en de vele geraffineerde soorten suiker die er op lijken, kunnen we onder de anti-nutrienten scharen. Deze suikers leveren een hoop glucose, maar geen voedingsstoffen. De verwerking van suiker vraagt veel voedingsstoffen van je lichaam en doet een aanslag op je reserves.

Vitamine D tekort bij ca. 60% van de Nederlanders

Dan hebben we nog onze dierbare vitamine D. De aanbevolen dagelijkse hoeveelheid (ADH) voor vitamine D voor volwassenen tot 70 jaar is 10 mcg (400 IE), maar wie haalt dit in Nederland in de koude maanden? Uit onderzoek in 2015 is gebleken dat 60% van de Nederlanders bij wie bloedonderzoek is gedaan, in de winter een vitamine D tekort heeft. Een tekort werd gedefinieerd met een vitamine D-gehalte lager dan 50 nmol/l. Echter is dit nog steeds verre van ideaal. Idealiter is de vitamine D-spiegel boven de 75 of zelfs boven de 100 nmol/l.

De ADH, in het Engels is dat de Reference Daily Intake (RDI), is definieerd als de dagelijkse inname uit voeding die voldoende is om in de behoeften te voorzien van 97.5% van de bevolking. In de behoeften voorzien, houdt in dat het aandoeningen als scheurbuik en rachitis zal voorkomen, maar houdt niet in dat je optimaal van alle nutrienten voorzien bent. De vitaminen en mineralen behoeften verschillen sterk per persoon.

In Engeland is uit hun National Diet and Nutrition Survey gebleken dat iedereen tot op zekere hoogte risico loopt op een tekort aan micronutrienten. Het onderzoek heeft ondervonden dat 60% van de ondervraagden een tekort in zink heeft en 30% een tekort aan calcium. De helft van de ondervraagden hadden een tekort aan vitamine B9 (folaat) – belangrijk om geboorteafwijkingen te voorkomen.

Kijk eens naar de statistieken van het vitaminen en mineralen onderzoek NHANES 1999-2004 in Amerika. Je ziet de percentages van de Amerikaanse bevolking die voldoende inname van de diverse nutrienten behaald. De voedingsstoffen die het minst worden ingenomen zijn vitamine A, C, D, E, folaat, magnesium, calcium en kalium.

* Vitamine D data van NHANES 2003-2006

Wat verder een vermindering kan veroorzaken van de opname van nutriënten zijn chronische darmproblemen en het slikken van medicijnen op recept. Veel mensen slikken maagzuurremmers, antihypertensiva en statines, welke de behoefte aan nutrienten in het lichaam vergroten.

Zoals je ziet, is het allemaal verre van ideaal. Er zijn vele scenario’s die een tekort bij je kunnen veroorzaken. De chronische stress van ons snelle moderne leven, met het scherm van je smartphone die je circadiaans ritme verstoort, de doorgaande deadlines voor je werk en daarnaast nog je gezinsleven, al deze dingen kunnen je behoefte voor nutriënten vergroten. Wanneer je daarnaast nog veel sport of zwaar traint, heb je natuurlijk nog meer voedingsstoffen nodig.

Supplementen zijn in onze moderne wereld dus welkom als aanvulling op onze leefstijl.

Meten = Weten

Heb jij je bloed wel eens laten onderzoeken naar tekorten? Als je dit nog nooit hebt laten doen, of als het lang geleden is, dan is een gezondheidscheck aan te raden.

Bloedonderzoek

Een standaard mineralen test in het bloed geeft geen goed beeld, omdat het lichaam altijd een vaste range heeft van essentiele mineralen als calcium, magnesium en kalium. Als je echt de diepte in wilt gaan, is het aan te raden een ortomoleculair expert in te schakelen. Als je het zelf snel wilt weten, laat dan onderstaande nutrienten in je bloed bepalen.

• Vitamine D
• Vitamine B6
• Vitamine B9 (foliumzuur)
• Vitamine B12
• IJzer (ferritine)

Food tracking app

Je kunt ook de app Cronometer op je telefoon installeren. Met deze app kun je dagelijks je voeding bijhouden en krijg je niet alleen een overzicht van je macro’s (koolhydraten, eiwitten, vetten), maar ook van de hoeveelheid micronutrienten die je binnenkrijgt. Zo kun je een goed beeld krijgen van welke voedingsstoffen je geregeld tekort komt.

 

---

Bronnen

https://www.volksgezondheidenzorg.info/onderwerp/chronische-aandoeningen-en-multimorbiditeit/cijfers-context/huidige-situatie#node-aantal-mensen-met-chronische-aandoening-bekend-bij-de-huisarts
https://www.grandviewresearch.com/industry-analysis/dietary-supplements-market
https://www.gezondheidsraad.nl/organisatie/voeding/documenten/adviezen/2015/11/04/richtlijnen-goede-voeding-2015
https://www.wateetnederland.nl/resultaten/voedingsmiddelen/richtlijnen
https://www.wateetnederland.nl/sites/default/files/2019-05/Factsheet_RGV_vcp_2012-2016_0.pdf

https://www.wateetnederland.nl/resultaten/voedingsmiddelen/richtlijnen/vis-en-visvetzuren
https://www.gov.uk/government/collections/national-diet-and-nutrition-survey

https://wwwn.cdc.gov/nchs/nhanes/
Fairfield KM, Fletcher RH. Vitamins for chronic disease prevention in adults: scientific review. JAMA. 2002